بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۸۴ سهم بانک‌های دولتی از سپرده‌های بانکی ۸۸.۱ درصد و سهم بانک‌های خصوصی ۱۱.۹ درصد بوده اما در یک روند تدریجی ۱۶ ساله، در خرداد ماه امسال سهم بانک‌های دولتی به ۲۷.۶ درصد کاهش یافته و سهم بانک‌های خصوصی به ۳۷.۲ درصد و سهم بانک‌های اصل چهل و چهاری یا خصولتی به ۳۵.۲ درصد رسیده است.

یکی از موضوعات قابل بررسی در نظام بانکی سهم بانک‌های دولتی، خصوصی و غیردولتی از سپرده ها است. 

تاسیس بانک خصوصی از سال ۸۰ آغاز شد و تا پایان سال ۸۴ تعداد بانک‌های خصوصی به ۵ بانک رسید. در سال‌های بعد از ۸۴ هم ۱۲ بانک خصوصی و چند موسسه اعتباری به جمع بانک‌های کشور افزوده شد. 

در ابتدای فعالیت بانک‌های خصوصی، نرخ سود سپرده در بانک‌ها خصوصی تفاوت بسیار زیادی با بانک‌های دولتی داشت. به عنوان مثال وقتی نرخ سود در بانک‌های دولتی ۱۷ درصد بود، نرخ سود در بانک‌های خصوصی ۲۷ درصد بود. این نرخ سود مورد تایید شورای پول و اعتبار بود تا اینکه در سال ۸۵ نرخ سود بانک‌های دولتی به ۱۴ و نرخ سود بانک‌های خصوصی به ۱۶ درصد کاهش یافت. 

در سال ۸۶ هم طبق مصوبه شورای پول و اعتبار نرخ سود بانک‌های خصوصی و دولتی در نرخ ۱۲ درصد برابر شد.

جدول زیر برگرفته از آمارهای بانک مرکزی است که روند رشد سپرده در بانک‌های خصوصی را نشان می‌دهد. در این آمارها باید به یک نکته توجه کرد و آن هم اضافه شدن آمارهای ۳ بانک ملت، تجارت و صادرات به آمار بانک‌های خصوصی بود. یک جهش قابل توجه در آمار سپرده‌های بانک‌های خصوصی در سال ۸۸ می‌بینیم. به‌طوری که میزان سپرده بانک‌های خصوصی از ۴۱ هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان به ۱۳۵ هزار و ۴۹ میلیارد تومان افزایش یافته است. این رشد شدید در میزان سپرده بانک‌های خصوصی ناشی از انتقال آمار سپرده‌های سه بانک مذکور است.

اما با توجه به ترکیب سهامداری این بانک‌ها و نقش دولت در تعیین هیات مدیره و مدیرعامل برای این بانک‌ها، نمی‌توان این سه بانک را به‌طور کامل خصوصی در نظر گرفت. در آمار نهایی سپرده‌ها که مربوط به آمار خرداد ماه سال جاری است، با بررسی صورت‌های مالی این سه بانک، سهم آنها را از بانک‌های خصوصی جدا کرده‌ایم.

* ارقام به میلیارد تومان

* علت رشد یکباره سپرده‌های بانک‌های غیردولتی و خصوصی در سال ۱۳۸۸ تبدیل شدن بانک‌های ملت، تجارت و صادرات به بانک خصوصی در این سال بوده است.

به گزارش فارس، مجموع سپرده بانک‌های اصل چهل و چهاری مانند بانک‌های ملت، صادرات و تجارت در پایان سال ۹۹ معادل ۱۱۳۲ میلیارد و ۳۸۰ میلیارد تومان و سپرده‌های این سه بانک در خرداد ماه امسال به عدد ۱۲۷۸ میلیارد و ۸۰۶ میلیارد تومان بوده است. بنابراین ۴۳ درصد از کل سپرده‌های بانک‌های غیردولتی و خصوصی متعلق به این سه بانک اصل چهل و چهاری است. همچنین سهم این سه بانک از کل سپرده های نظام بانکی ۳۵.۲ درصد است.

درواقع سهم بانک‌های خصوصی (بدون احتساب بانک‌های اصل چهل و چهاری) از کل سپرده‌ها از رقم ۱۱.۹ درصد در پایان سال ۸۴ به ۳۷.۲ درصد در خرداد ماه امسال رسیده است. بنابراین در مدت ۱۶ سال سهم بانک‌های کاملا خصوصی از سپرده‌های بانکی بیش از ۳ برابر شده است.با توجه به این ارقام، سهم بانک‌های خصوصی از کل ۳۶۳۳ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان سپرده در پایان خرداد ماه ۱۴۰۰، معادل ۱۳۵۴ هزار و ۵۹۴ میلیارد تومان است. این نشان می‌دهد که ۳۷.۲ درصد از کل سپرده متعلق به بانک‌های خصوصی است.

همچنین در این مدت به نظر می‌رسد بانک‌های غیردولتی در مجموع توانسته‌اند سهم خود را از کل منابع بانکی حفظ کنند و سهم بانک‌های دولتی با توجه به اقدامات بانک‌های خصوصی برای جذب سپرده به روش‌های مختلف، کاهش یافته است.