مثلث مالی – لیلا اکبرپور: رییس هیات مدیره شرکت بیمه ایران درپاسخ به این پرسش که ” آیا آیین‌نامه توانگری مالی بعد از ۱۰ سال نمره قبولی میگیرد ؟ و توانسته تاثیرمثبتی برعملکرد موسسات بیمه داشته باشد؟ گفت: من به آن نمره قبولی می‌دهم . چون باید بالاخره از جایی شروع می شد ، برغم اینکه ایران استانداردهای IFRS را اجرا نکرده است و بازهم برغم آنکه هنوز هم بین استانداردهای ملی با استانداردهای ۲۸ حسابداری و مصوبات شورای عالی بیمه اختلافات اساسی وجود دارد، در مجموع به اعتقاد من اجرای این آیین‌نامه نمره قبولی دارد ؛ اما ایرادات اساسی به آن وارد است.
رسول تاجدار که تجربه ۱۰ سال فعالیت در سازمان حسابرسی را درکارنامه خود دارد ، درباره ایرادات آیین نامه توانگری گفت : هرچند کلیات آن نمره قبولی میگیرد اما هر کد ام از ایرادات ، خودش یک مبحث کامل است.
وی با بیان اینکه ذخیره خسارت معوق که روش های محاسبه آن در شرکت‌های مختلف متفاوت است، یکی از پاشنه آشیل‌های اساسی است. توضیح داد : به‌عنوان مثال شما نسبت ذخایر معوق به حق بیمه عاید شده یا صادره همان سال شرکت‌ها را بگذارید کنار ، چنانچه برای سال‌های متمادی این کار و انجام دهید ،به اعداد عجیب و غریبی می‌رسید. در یک شرکت ۱۵۰ و در شرکت دیگری ۱۲۰ و دریک شرکت زیر ۱۰۰ است.
تاجدار با بیان اینکه ، مگر ما چه فعالیتی می‌کنیم در شرکت‌های بیمه؟ یادآورشد: تقریبا اغلب شرکت‌های بیمه‌ای که فعالیت عمومی دارند، فعالیت‌های مشخصی دارند، ترکیب پرتفوی مشخصی دارند، این نسبت نباید نوسانش بیش از۵ درصد باشد، اما در بعضی از شرکت ها ۶۰ درصد است. بنابراین نشان می‌دهد که در برآورد خسارت‌های معوق ما دچار خطا هستیم.
وی ادامه داد : دومین ایراد آیین نامه این است که برخی از ریسک‌ها مانند ریسک‌های عملیاتی، ریسک‌هایی که متاثر از خطا یا اشتباه انسانی است و خطاهای تکنیکی در آن دیده نشده است.
رییس هیات مدیره بیمه ایران کیفیت دارایی‌ها را چالش دیگر آیین نامه توانگری عنوان کرد و گفت: آیا کیفیت بدهکاران شرکت های بیمه یکسان است؟ البته ،پاسخ خیر است . در یک شرکت بدهکاران با تجزیه سنی بالای سه سال درمجموع ۳ درصد نیست، اما در شرکت دیگری بالای ۳۰ درصد است. در سایر دارایی‌های جاری، سرمایه‌گذاری‌ها آیا واقعا ترکیب پرتفوی شرکت‌های بیمه یکسان است؟ آیا واقعا کیفیت دارایی‌های سرمایه‌گذاری‌شده در بخش مسکن یکی است؟ بنابراین کیفیت دارایی‌های شرکت ها یکی نیست.
تاجدار با بیان اینکه در زمان نداشتن رتبه اعتبار باید اقدامات دیگری نظیر نظارت های چندگانه انجام شود ، گفت: نظارت های چندگانه از جمله راهکارهایی است که داریم، “زمانی که گفته شد، نظارت تعرفه‌ای نباشد، این به معنای نبود نظارت فنی نبود.” نظارت فنی جدای از نظارت تعرفه‌ای است. نظارت تعرفه‌ای موجب کوری خلاقیت می‌شود، خلاقیت را از شرکت‌های بیمه میگیرد، اما نظارت فنی یک بحث دیگری است.
وی افزود: بیمه مرکزی برای نظارت فنی اعلام کرده است ، شرکت‌های بیمه نرخ بیمه بدنه ، نرخ بیمه درمان را خود تعیین کنند، و طبق آیین‌نامه موظف هستید از کارشناس رسمی و متخصص استفاده کنید ، نرخ تعیین شده بعد از امضای معاون فنی ، به هیات مدیره ارجاع و تاییدیه آن گرفته شود. به عبارتی این یکی از راهکارهایی است که به همان نظارت‌های چندگانه برمیگردد.
تاجدار استفاده از نسبت‌های مالی تکمیلی را چالش بعدی نام برد و گفت : می‌توانیم در کنار محاسبه حاشیه توانگری ، نسبت ذخیره خسارت معوق به حق بیمه صادره را هم محاسبه نماییم. اگر شرکتی دارای انحراف اساسی بود مورد پرسش قرارگیرد.
وی ۱۰ تا ۱۵ درصد انحراف دراین مورد را قابل قبول دانست و متذکرشد : – این انحراف در برخی شرکت‌ها به 60 درصد رسیده که نمی‌تواند، قابل قبول باشد.
وی با بیان اینکه درنظارت های چندگانه می توانیم ازاین شاه‌کلیدها به میزان معقول استفاده کرد، گفت : نسبت معقول ، نمی‌گویم قطعا درست است، بلکه معقول است. محاسبه آمار عملکرد شرکت‌ها برای تک تک رشته‌ها و پرتفوی ، یعنی اینکه می‌توان از دفاتر عملکرد سه سال گذشته شخص ثالث را به درستی استخراج کرد ، بیمه مرکزی می‌تواند انحرافات احتمالی را شناسایی نماید ؟ بگوید دراین تاریخ نسبت این عدد اعلام شده اما الان که تمام اطلاعات در دفاتر نشسته، اعم از خسارت‌های معوق ، نسبت خسارت و ضریب خسارت ؛می‌تواند مبنای قضاوت درستی باشد ؟ آیا این حاشیه توانگری می‌تواند درست باشد ؟
تاجدار درپاسخ به این سوال که ” آیا نسبت توانگری بالا الزاما به معنی وضعیت خوب یک شرکت است ؟ توضیح داد : زمانی که توانگری یک اعلام می شود ، یعنی بله وضعیت شرکت خوب است . به عنوان مثال مدیرعامل یک شرکت ادعا کرده بود ، نسبت توانگری ما 300 یا ۴۰۰ است یا حتی ۶۰۰ است، بنابراین ظاهر قضیه درست است، اما سوال این است که این موضوع از دیدگاه چه کسی دارد مطرح می‌شود ؟ آیا من که از شرکت بیمه بیمه‌نامه خریدم و بیمه‌گذارم و زیان‌دیده آتی خواهم بود ، مطرح می شود . یا از دید سهامدار؟ اگرموضوع از دید سهامدار باشد، این ارقام بالا بسیار بد است. چرا؟ زیرا سهامدار شرکت بیمه تاسیس کرده تا شما به‌عنوان مدیرعامل و هیات مدیره شرکت با قبول ریسک ، بیمه گری کنید نه اینکه پول را ببرید در حساب بانکی نگه دارید. اما از دیدگاه بیمه‌گذارنسبت بالا بله. چرا؟ به خاطر اینکه اگر خسارتی برایش اتفاق بیفتد، شرکت در یک حاشیه امن است و می تواند تعهدات خود را ایفا نماید. تاجدار گفت : واقعیت امر این است که وقتی شرکت با یک سرمایه تاسیس می‌شود، پیداکردن نقطه اپتیمالز، نقطه بهینه‌ای که بهترین درصد برای حاشیه توانگری‌است برمیگردد به اینکه شما در بازار چگونه فعالیت کنید.
وی ادامه داد : مدیریت ریسک صرفا عدم پذیرش ریسک‌های بد نیست، مدیریت ریسک عدم پذیرش ریسک‌های بد و پیداکردن فرصت برای قبولی ریسک‌های خوب است. بنابراین الزاما بالابودن عدد حاشیه توانگری بالا به معنای خوب بودن شرایط آن شرکت نیست، به خاطر این است که وجوهی را که می‌توانسته از بازار ریسک‌های خوب قبول کند، قبول نکرده، در بانک با سود 16 یا ۱۸ درصد سپرده گذاری کرده است .
رییس هیات مدیره بیمه ایران درخصوص نسبت توانگری ۷۷درصدی این شرکت متذکرشد : اتفاقا یکی از بحث‌هایی که در حاشیه توانگری مورد بحثم بود، همین است که واقعا بیمه ایران با توجه به محدودیت‌هایی که دارد، به لحاظ نگاه نهاد ناظرچرا جداگانه دیده نمی شود ؟
تاجداراظهارداشت : به‌عنوان مثال طبق قانون بیمه شخص ثالث، شرکت بیمه ایران موظف است که تمامی ریسک‌های ثالث را به هر شکل و صورتی که باشد، باید بپذیرد. بنابراین من دربیمه ایران هیچ حقی برای انتخاب ریسک ندارم. من بیمه ایران ، نمی‌توانم ریسک کِشنده‌ها را قبول نکنم، نمی‌توانم ریسک کامیون را قبول نکنم، نمی‌توانم مینی‌بوس و اتوبوس قبول نکنم، نمی‌توانم تاکسی قبول نکنم. بنابراین یکی از دلایلی همین موضوع است .
وی با اشاره به اینکه ، ما دربیمه ایران این موضوع را به‌عنوان بهانه نمی آوریم و درمقابل اقدامات بسیار خوبی در یک سال گذشته انجام داده ایم و خبرهای خوبی در راه است . افزود : به لحاظ اصلاح ساختار مالی، برای پوشش زیان انباشته، اقدامات خیلی خوبی انجام شده و در مراحل تقریبا نهایی است که به زودی ثبت شرکت‌ها و غیره‌اش انجام و اطلاع‌رسانی می‌شود. اقدامات خوبی در زمینه سرمایه‌گذاری‌ها، پروژه‌های سرمایه‌گذاری و نیروی انسانی انجام شده، که اطلاع‌رسانی خواهد شد و قطعا شرکت بیمه برغم این محدودیت‌هایی که عنوانشد، با حمایت آقای وزیر و با درایتی که آقای بختیاری مدیرعامل بیمه ایران دارند، امید میرود از این شرایط خارج خواهیم شد .
تاجدار گفت : اصلاح ساختار مالی بیمه ایران ۹ ماه پیش کلید خورد و فرآیند آن زمان‌براست.
عایدی بیمه گری
او درخصوص بازده سرمایه گذاری در شرکت های بیمه یاد آورشد : نباید گول استثنائات را خورد . بورس ۹۹ یک استثناء بود و دیگر در تاریخ بورس ایران تکرار نخواهد شد.
تاجدار ادامه داد : بنابراین برای اینکه بتوانیم معقول و منطقی پاسخگوی سهامداران باشیم، به یک جمله اقتصادی توجه کنید، اقتصاد، علم انگیزه‌هاست. شما باید به سهامدار انگیزه دهید. چرا از محل آورده نقدی، افزایش سرمایه مورد استقبال سهامداران صنعت بیمه قرار نمی‌گیرد؟ به خاطر اینکه ما در همین چهار سال گذشته سالی داشتیم که عوارض پرداختی صنعت بیمه سه برابر سود صنعت بیمه بوده است. شما در کجا چنین چیزی می‌توانید پیدا کنید؟ عوارض‌های متعددی دارد تحمیل می‌شود به صنعت بیمه و این روند قابل تداوم نیست.
رییس هیات مدیره با بیان اینکه فرصت را غنیمت میدانم و از بیمه مرکزی، از شخص دکتر سلیمانی رییس کل تشکر می کنم ، بابت این سه سال حق بیمه‌ای که پس از افزایش دیه تعیین شد و دفاع جانانه ای کردند، ما هیچ دورانی در تاریخ صنعت بیمه نداشتیم ، سه سال افزایش حقبیمه داشته باشیم . یک بار ۲۶ درصد، یک بار ۳۷ درصد، یک بار ۳۹ درصد افزایش حق بیمه داشتیم. این واقعا در تاریخ صنعت بیمه خواهد ماند.
تاجدار گفت : اگر هم می‌بینید یک مقدار ضریب خسارت صنعت بیمه در ثالث بهبود داشته ، غیر از بحث کرونا و کاهش مسافرت‌ها ، این افزایش معقول حق بیمه است. بنابراین اقتصاد، علم انگیزه‌هاست. نمی‌شود برای سهامدار عایدی سه درصدی و چهار درصدی داشت و توقع داشت که با توجه به بازارهای رقیب، بازارهای موازی مثل حتی بانک که الان ۱۸ درصد، ۲۰ درصد سود می دهد ، در صنعت بیمه سرمایه گذاری نماید .
او درپاسخ به این پرسش ” با توجه به گفته شما ، چرا گروهی درصدد تاسیس بیمه های تازه است ؟ یادآورشد : اغلب افرادی که خواستار تاسیس شرکت‌های جدید بیمه هستند ، قسمت عمده هدف آنها سود سهام است، یعنی شرکت را ثبت می‌کنند ۲۰ درصد یا ۳۰ درصد از سهام در بازار سرمایه، می تواند کل بهای تمام‌شده‌شان را تامین نماید. در غیر این صورت در بلندمدت از فعالیت بیمه‌گری به جایی نمی‌شود، رسید.
تاجدار ادامه داد : من این سوال را بپرسم؛ اگربیمه سود خوبی دارد، چرا سهامداران شرکت‌های بیمه از آورده نقدی استقبال نمی‌کنند؟ اگر یک جایی منافع شما تامین شود، شما عایدی خوبی داشته باشید، در مجمع با رضایت در افزایش سرمایه مشارکت می کنید .
خبرهای خوب بیمه ایران
رییس هیات مدیره بیمه ایران درخصوص این گفته درجلسه معارفه مدیرعامل جدید ، “بحث تولید حق بیمه و پرداخت خسارت، هدف اصلی نیست، بیمه ایران باید جایگاه اش حفظ شود”.متذکر شد:
گفتم ، هدف در بیمه ایران صرفا تولید حق بیمه نیست که ما حق بیمه را افزایش دهیم. چرا این را گفتم؟ این یک زمینه تاریخی داشت، یعنی برمی‌گشت به گذشته شرکت. می‌خواستم به جناب بختیاری و عزیزانی که در جلسه هستند، یادآوری کنم که ما جا پای بزرگانی گذاشتیم که خدای ناکرده اگر خطا کنیم در مدیریت صحیح، به هیچ عنوان قابل جبران نیست. این‌جا جای مشرف نفیسی‌ها بوده، جای الکسندر آقایان بوده. بیمه ایران سکوی پرتاب وزیر بوده، بیمه ایران تنها بیمه دولتی است که با فرمایش مستقیم مقام معظم رهبری در قالب اصل ۴۴ دولتی مانده که بتواند به مردم خدمات بدهد، بتواند سرپا بایستد. بنابراین این‌جا جولانگاه کارهای دیگری نیست، این‌جا فقط باید کار اقتصادی کرد و صرفا هم به سود نباید اندیشید .
تاجدار ادامه داد : در سال‌های گذشته با کمال افتخار به خانواده معظم شهدا خدمات درمان داده شد و الان هم بعد از گذشت هشت، نه سال بیمه ایران بیش از هزار میلیارد تومان طلبکاراست. هدفم این بود در این جلسه که ما این‌ها را در نظر بگیریم، وگرنه چرا ضریب خسارت مدنظرمان نیست؟ من الان هم اعتقاد دارم که ما در بیمه ایران الزاما به دنبال افزایش پرتفوی به هر قیمتی نیستیم. ما اگر ۱۵ هزار میلیارد تومان خسارت دادیم، بتوانیم از روش کنترل‌های صحیح و ایجاد سیستم‌های دیجیتال و غیره این خسارت‌ها را کنترل کنیم، فقط ۱۰ درصد اگر تقلب باشد و ۱۰ درصد بتوانیم کنترل کنیم، ۱۵۰۰ میلیارد تومان پول است. من این جنبه‌هایش مدنظرم بود. خوشبختانه از زمانی هم که آقای بختیاری آمدند در شرکت، با توجه به تجربیاتی که داشتند، صعه صدرو درک درستی از حاکمیت شرکتی داشتند، خیلی راغب‌تر از ما به دنبال اجرای حاکمیت شرکتی بودند، با فرامین وزیراقتصاد که در حکم مدیرعامل آمده و به نکات خیلی مهمی مانند دیجیتالی‌کردن کارها و اصلاح ساختار مالی اشاره کردند.
تاجدار گفت : خوشبختانه بعد از آمدن بختیاری و انرژی‌ای که می‌گذارد برای این کار و همکاری‌ای که با هیات مدیره دارد ، اقدامات خوبی دردست اجراست. در تاریخ بیمه ایران چنین وحدتی وجود نداشته در هیات مدیره، حتی زمانی که به صورت ریاست اداره می‌شد، من مدیر عاملان بسیار خوب و قدری را سراغ دارم که خیلی خوب هم برای شرکت کار کردند، ولی همان موقع هم اگر چنانچه جلسه‌ای تشکیل می‌شد و شاید مخالفتی نمی‌شد یا مخالفت کمی می‌شد، من می‌خواهم بگویم این ناشی از وحدت واقعی نبود، ولی الان این وحدت واقعی است، چون ما داریم حاکمیت شرکتی را اجرا می‌کنیم، یعنی در قالب حاکمیت شرکتی این وحدت ایجاد شده است. هیات مدیره صد درصد با مدیر عامل، مدیر عامل صددرصد با هیات مدیره همراه است. من تصور می‌کنم در زمینه وصول مطالبات، خروج از زیان انباشته، اصلاح ساختار مالی، مثبت‌شدن حقوق صاحبان سهام که ظرف یک ماه آتی انجام خواهد شد، اقدامات بسیار خوبی انجام شده و مدیرعامل بیمه ایران هم بسیار خوب دارد کار اجرا را پیش می‌برد و من فکر می‌کنم به امید خدا در میان‌مدت ما منتظر خبرهای خوب از بیمه ایران باید باشیم.
