مثلث مالی : نرخ بهره بین بانکی در چند ماه اخیر روندی صعودی در پیش گرفته و اکنون در آخرین تغییرات خود به ۱۹ درصد رسیده است. به عقیده کارشناس نرخ بهره بین بانکی درنهایت اثر همگرا بر نرخ سپرده بانکی و از طرفی دیگر واکنشی واگرا به بازارسرمایه دارد.  

مدیر سرمایه‌گذاری شرکت مشاوران نوآوران امین با بیان مطلب فوق در توضیح بهره بین بانکی گفت: بهره بین بانکی بازار کوتاه مدتی است که بانک ها منابع مازاد خود را در آن به طور روزانه به یکدیگر (به بانک‌هایی که کسری نقدینگی دارند) قرض می دهند. این استقراض با یک نرخی انجام می شود که همان نرخ بهره بین بانکی نام دارد و متولی تعیین آن بانک مرکزی است.

سینا سلیمانی در خصوص تأثیرات افزایش نرخ بهره بانکی بر اقتصاد اظهار کرد: افزایش نرخ بهره بین بانکی به طور قطع در بلند مدت به افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی منجر می‌شود، زیرا با افزایش نرخ بهره بین بانکی بهای تمام شده پول بین بانک‌ها افزایش یافته و در چنین شرایطی بانک‌ها مجبور می‌شوند نرخ سود سپرده خود را برای جذب نقدینگی بالاتر ببرند. 

این فعال بازار سرمایه توضح داد: تثبیت رشد بهره بین بانکی و به تناسب آن در سپرده‌های بانکی، موجب نگرانی بازارسرمایه خواهد شد، زیرا سرمایه‌گذاران بیشتر به دنبال کسب سود با ریسک کمتر هستند و با توجه به فراز و فرودهای بازارسرمایه طی حدود یک سال و نیم اخیر اگر میزان نرخ سپرده بانکی افزایش یابد، بازارسرمایه و به دنبال آن بخش تولید با اقبال کمتری مواجه خواهند شد؛ موضوعی که به نفع اقتصاد کشور نیز نیست.

 رشد نرخ بهره، راهی برای افزایش جذابیت؟
وی رشد اخیر بهره بین بانکی را بیشتر به نیاز بانک مرکزی برای فروش اوراق مرتبط دانست و افزود: درواقع بانک مرکزی به نمایندگی از دولت به تأمین مالی از طریق فروش اوراق پرداخته است، به طوری که از هفته گذشته حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان اوراق در این خصوص فروخته شد، در واقع نیاز بود نرخ اوراق مقداری بالاتر بیاید تا برای ورود نقدینگی جذابیت داشته باشد.

چند راهکار 
این کارشناس ارشد بازارسرمایه در خصوص راهکارهای موجود برای مدیریت نرخ بهره بانکی در جلوگیری از ضربه به بازارسرمایه گفت: به نظر من بهتر است بانک مرکزی به جای بالا بردن نرخ بهره برای جذب نقدینگی، در سررسیدهای متفاوت و با نرخ‌های مختلف اوراق خود را منتشر کنند. این اقدام سبب افزایش تنوع دارایی و بازدهی ها می‌شود و به افزایش ایجاد جذابیت اوراق در جهت جذب نقدینگی سرمایه‌گذاران کمک می کند. 

وی ادامه داد: راهکار بعدی در این خصوص نیاز به جسارت دارد، چون به نظر من در اقتصادهای توسعه یافته و مدرن دست یافتنی تر است. به این ترتیب که بانک مرکزی نرخ بهره بین بانکی را ثابت نگه داشته و فرآیند تامین مالی را به سمت بازارسهام سوق دهد. به این شکل که به شرکت ها این مجوز را بدهد تا اوراق مشارکت خود را در قالب دیگر ابزارها مانند ابزارهای مشتقه و یا صکوک و  بالاتر از نرخ سپرده بانکی (یا اوراق دولتی) در حجمی مشخص منتشر کنند. 

سلیمانی تاکید کرد: این روند برای سرمایه گذاران جذابیت بیشتری دارد. در چنین فرآیندی هم شرکت‌ها برای خود  تامین مالی می کنند و هم جذابیت آن برای سرمایه گذاران بیشتر می شود. از طرفی دیگر نرخ بهره به عنوان ریسک برای بازارسرمایه تلقی نمی‌شود.

وی اضافه کرد: در چنین شرایطی، دولت می تواند برای تأمین مالی خود تمهیداتی بیاندیشد تا از منابع بانک‌ها استفاده کند. به این معنی که بانک ها را ملزم کند تا به جای بنگاه داری، منابع لازم را از مردم جذب کرده و اوراق دولتی خریداری کنند. در چنین شرایطی جذابیت بازارسهام نیز افزایش می یابد.

مدیر سرمایه‌گذاری شرکت مشاوران نوآوران امین تصریح کرد: دولت می‌تواند خارج از محیط و سیاست‌های پولی، سرمایه گذاران را به بازارهای سرمایه جذب کند. به طور مثال اکنون پتانسیل‌هایی در برخی صنایع وجود دارد که در حال سرکوب توسط قیمت‌گذاری دستوری است. به طور مثال صنعت خودرو که صنعتی زیان ده است در شرایط کنونی، می‌تواند با قیمت‌گذاری دستوری به یک صنعت سودده تبدیل شود. 

سلیمانی درباره راهکارهای دیگر، توضیح داد: اعطای یارانه و تخفیف به صنایعی که از دولت خوراک می گیرند، اما در عین حال شامل قیمت‌گذاری دستوری هستند، یکی دیگر از راه حل های موجود برای جذب سرمایه ها در صنایع است. اعطای معافیت مالیاتی و یا تعریف ابزارهای جدید برای دریافت مجوزهای مورد نیاز شرکت ها می تواند راهکار دیگری در این خصوص باشد. این راهکارهای ساده می توانند به جذابیت بازارسرمایه در مقابل بازار پول کمک جدی کنند.  / سنا