مثلث مالی – لیلا اکبرپور : وقتی اردیبهشت ماه امسال عبدالناصر همتی به طور ضمنی با استقراض دولت از بانک مرکزی، مخالفت کرد و پیشنهاد داد ، به جای استقراض ، اوراق بدهی منتشر کند. بسیاری از کارشناسان ازاو حمایت کردند و به صراحت گفته شد: ” یادم نمی‌آید رئیس کل بانک مرکزی این سطح از «استقلال» را نشان داده باشد.”

هرچند همتی در پست های قبلی که داشت به مسئول با صراحت لهجه مشهور بود اما درکرسی بانک مرکزی همه چیز فرق می کند .

 10 سال پیش ، مرداد ۱۳۸۹ زمانی که  بانک مرکزی ایران بین ۳۲ بانک دنیا از نظر عدم استقلال رتبه هفتم را داشت ، زمانی که کمیسیون‌ها و وزرای دولت با بخشی نگری و درغیاب نظرغالب کارشناسی بانک مرکزی، ضوابط و مقررات پولی و بانکی را تدوین و ابلاغ ‌می کردند و درعمل استقلال بانک مرکزی در تدوین این سیاست‌ها زیر سوال می رفت، عبدالناصرهمتی مدیرعامل بانک سینا بود.

او درگفت و گو با نگارنده  این گزارش درباره استقلال بانک مرکزی نکات ارزشمندی را عنوان کرده بود . نکاتی که به دو موضوع مهم اشاره می کرد ، وجود بدنه قوی کارشناسی و متخصص سطح بالا در بانک مرکزی‌ و دوم اعتقاد دولت به این مساله. به عبارتی اگر بانک مرکزی تخصص کافی داشته باشد ، دولت برآن تخصص تکیه خواهد زد .

عبدالناصرهمتی درگفت و گوی ۱۰ سال پیش خود به عنوان مدیرعامل یک بانک خصوصی درباره استقلال بانک مرکزی ایران گفت : ” این موضوع ، از مباحث پیچیده و حساس است وقتی صحبت از استقلال می‌شود بلافاصله به این موضوع تمرکز می کنند ،  که از نظر سازمانی بانک مرکزی چگونه است و رییس آن چگونه انتخاب می‌شود؛ در حالی‌که به نظرم، مفهوم استقلال بانک مرکزی وسیع‌تر و عمیق‌تر از این موضوع است.

اوافزود: در دنیا ضمن آنکه بانک‌های مرکزی به دولت بسیار وابسته هستند، ولی سیاستگذار و تعیین‌کننده خط ‌‌مشی پولی و مالی دولت‌ها نیز می‌باشند. مهم این است که دولت‌ها به نقش کارشناسی و سیاستگذاری بدنه بانک مرکزی اعتقاد و ایمان داشته باشند؛ بنابراین در اینجا دو بحث است، یکی وجود بدنه قوی کارشناسی و متخصص سطح بالا در بانک مرکزی‌ها و دوم اعتقاد دولت به این مساله، یعنی تکیه بر تخصص بانک مرکزی‌ها.

همتی گفت :  درغیر این‌صورت اگر مستقل‌ ترین بانک مرکزی از نظر نهادی و نحوه انتصاب ، نتواند تسلط لازم کارشناسی و اقتصادی بر تصمیمات دولت داشته باشد، عملا نمی‌تواند بین سیاست‌های پولی (با مسوولیت بانک مرکزی) و سیاست‌های مالی (با مسوولیت دولت) هماهنگی و توازن ایجاد کند، آنچه که ما بایستی در کشورمان به آن تکیه کنیم، تقویت تصمیمات کارشناسی بانک مرکزی و سطوح مختلف تصمیم‌گیری آن می‌باشد که قطعا در صورت عملکرد صحیح و شفاف و مبتنی بر اصول و قواعد اقتصادی نظرات کارشناسی خود را بر سیاستگذاران در دولت تحمیل خواهد کرد.

تازه ترین تصمیم بانک مرکزی

رییس کل بانک مرکزی ۱۳ خرداد ماه امسال با اتکا برهمین تخصص کارشناسی ، گفت : اگر دولت به این نتیجه برسد که دست در جیب بانک مرکزی نکند و اگر ما بتوانیم به تدریج ناترازی برخی بانک ها را اصلاح کنیم، مطمئن باشید که  بر نقدینگی و تورم فائق خواهیم آمد.

همتی یکی از ویژگی‌های سیاست‌گذاری جدید پولی و بانک مرکزی را استفاده از ابزار عملیات بازار باز عنوان کرد و ادامه داد: این تصمیمی است که دولت و بانک مرکزی گرفته است و ما این موضوع را شروع کرده ایم  و اولین مرحله آن با حراج اوراق خزانه شروع شد، به نظر من در شرایطی که دولت مشکل نقدینگی دارد این درکنار سایر منابع یکی از بهترین روش ها است و البته تاکید می کنم که نمایندگان و دولت باید هزینه ها را کنترل کنند.